Εξαφάνιση παιδιών … Αυτόματα όταν ακούς τη λέξη «παιδί», η προσοχή σου όλη πηγαίνει σε ό,τι ακολουθεί. Είτε είσαι γονιός, είτε όχι. Η σημερινή ημέρα λοιπόν, στοχεύει στο να εφιστήσει τη διεθνή προσοχή ευαισθητοποιώντας και ενημερώνοντας γονείς και γενικά, ενήλικες για τις παιδικές εξαφανίσεις.

Το TFM συνομίλησε με το Χαμόγελο του Παιδιού και συγκεκριμένα με τη Σία Κακαρούμπα, την Κοινωνική Λειτουργό και Συντονίστρια στην Ευρωπαϊκή Γραμμή για τις Εξαφανίσεις 116000, με σκοπό να ενημερωθεί και να ενημερώσει. Όπως θα δεις, ρωτήσαμε πολλά από όσα θέλεις κι εσύ να μάθεις!

Τι μας οδήγησε στο να υπάρχει μία Διεθνής Ημέρα για την εξαφάνιση παιδιών;

Πρόκειται για ένα παγκόσμιο πρόβλημα, το οποίο δημιούργησε την ανάγκη για ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση του κοινού. Δεν είναι κάτι απλό που μπορούμε να το περάσουμε “ελαφρά τη καρδία”, αλλά ένα ζήτημα που χρειάζεται μέτρα πρόληψης από τους γονείς και παγκόσμια κινητοποίηση.

Ποια είναι τα ποσοστά εξαφανισμένων παιδιών στην Ελλάδα;

To 2019 έως και το 1ο τετράμηνο του 2020 σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού», 163 εξαφανισμένα παιδιά αναζητήθηκαν εκ των οποίων τα 138 εντοπίστηκαν, καθώς και 12 ενήλικες, εκ των οποίων οι 10 βρέθηκαν.

Για 16 παιδιά ενεργοποιήθηκε το Amber Alert Hellas, που σημαίνει ότι υπήρχαν ενδείξεις ότι το παιδί βρίσκεται σε κίνδυνο, ενώ για 8 ενήλικες ενεργοποιήθηκε η νέα υπηρεσία Missing Alert Hellas, που απευθύνεται σε άτομα από 18 έως 60 ετών που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και ομάδες υψηλού κινδύνου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, η ΕΛ.ΑΣ από 1/1/2019 έως και σήμερα διαχειρίστηκε συνολικά 420 υποθέσεις εξαφανισμένων ανηλίκων και 1.892 υποθέσεις εξαφανίσεων ασυνόδευτων ανηλίκων (περιπτώσεις που αφορούν κυρίως πρόσφυγες).

Τα ποσοστά είναι σημαντικά. Βέβαια σε άλλες χώρες του κόσμου έχουμε πολύ μεγαλύτερους αριθμούς, γιατί έχουν και πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό. Στο Χαμόγελο του Παιδιού αναρτούμε κάθε χρόνο τα στατιστικά και αξίζει να σημειώσουμε ότι παρατηρείται αύξηση ανά έτος, χάρη στο γεγονός ότι πλέον τα εξαφανισμένα παιδιά δηλώνονται.

Οι εξαφανίσεις πρέπει να δηλώνονται από την πρώτη στιγμή κι εμείς παρακινούμε τους γονείς γι’ αυτό, ώστε να γνωρίζουν που να απευθυνθούν και με ποια διαδικασία.

Εξαφάνιση παιδιών: Ποια είναι τα συνήθη αίτια;

Τα συνήθη λοιπόν αίτια είναι:

1. Οι φυγές των παιδιών από το σπίτι, που έχουν και πανευρωπαϊκά το μεγαλύτερο ποσοστό εξαφάνισης.

2.  Οι ανησυχητικές εξαφανίσεις που δείχνουν ότι η ζωή του παιδιού βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο και τότε ενεργοποιείται η υπηρεσία Amber Alert. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η μικρή ηλικία ενός παιδιού, που μπορεί να μη γνωρίζει που βρίσκεται και να αποπροσανατολιστεί.  

3. Οι γονικές αρπαγές, δηλαδή όταν ο γονιός δεν ασκεί νόμιμα το δικαίωμα να έχει το παιδί. 

4. Οι αρπαγές από τρίτο πρόσωπο, εκτός της οικογένειας, που στην Ελλάδα δεν υπάρχουν.

Οι φυγές των εφήβων είναι το μεγαλύτερο ποσοστό εξαφάνισης. Αυτές σχετίζονται συνήθως με την ηλικιακή επανάσταση των παιδιών, τις ερωτικές σχέσεις, τη σχέση τους με το άλλο φύλο αλλά και με την ανάγκη να τραβήξουν το ενδιαφέρον των γονιών αγνοώντας όμως τους κινδύνους που διατρέχουν.

Πότε είχαμε την πρώτη καταγεγραμμένη εξαφάνιση παιδιού στην Ελλάδα;

Η πρώτη περίπτωση εξαφάνισης που χειριστήκαμε στο Χαμόγελο του Παιδιού ήταν τον Δεκέμβριο του 1998. Τότε ξεκινήσαμε με την τεχνογνωσία του εξωτερικού και φτάσαμε στο σήμερα που έχουμε πλέον τη δική μας σπουδαία εμπειρία και τεχνογνωσία, την οποία μεταλαμπαδεύουμε.

Ποια ιστορία εξαφάνισης πήρε μεγάλες διαστάσεις κι έγινε πολύ “δημοφιλής”;

Έχουμε πολλές περιπτώσεις που έγιναν ιδιαιτέρως γνωστές στο ευρύ κοινό. Φυσικά εκείνη του μικρού Μπεν που όλοι θυμόμαστε, η μικρή Μαρία από τη Λάρισα που είχαμε το παιδί κι αναζητούσαμε πως βρέθηκε στον καταυλισμό, η ιστορία της μικρής Άννυς που δυστυχώς δεν είχε αίσιο τέλος αλλά και άλλες δύσκολες καταστάσεις.

Πότε σταματάμε να ψάχνουμε ένα εξαφανισμένο παιδί;

Δε σταματάμε ποτέ να ψάχνουμε ένα εξαφανισμένο παιδί, παρά μόνο αν βρεθεί. Γι’ αυτό έχουμε στο Χαμόγελο του Παιδιού περιπτώσεις πολλών ετών και γι’ αυτό τονίζουμε στους γονείς να μας ενημερώνουν όταν βρίσκεται ένα παιδί, ώστε να κλείνει η υπόθεση.

Γιατί η εξαφάνιση ενός παιδιού δεν είναι τόσο μακριά από την οικογένειά μας όσο νομίζουμε;

Γιατί όταν ένα παιδί εξαφανίζεται, δε σημαίνει πως δεν είσαι καλός γονιός. Γιατί τα αίτια ποικίλουν και γιατί τα παιδιά λειτουργούν απρόβλεπτα, ειδικά στην εφηβεία τους.

Η εξαφάνιση ενός παιδιού δεν είναι μακριά από εμάς και μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε ανά πάσα ώρα και στιγμή!

Συνήθως πως καταλήγει μία υπόθεση εξαφάνισης παιδιού;

Στις περισσότερες περιπτώσεις τα παιδιά βρίσκονται. Συνήθως δηλαδή επιστρέφουν, αλλά υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις που έχουν άσχημο τέλος. Αυτά τα παιδιά δεν είναι μόνο τα κακοποιημένα, αλλά μπορεί να είναι και παιδιά μεταναστών, πρόσφυγες, ασυνόδευτα ανήλικα.

Ποιος είναι ο ρόλος και ποια η συμμετοχή του Χαμόγελου του Παιδιού σε όλο αυτό;

Ο ρόλος του Χαμόγελου είναι πολυδιάστατος. Είμαστε μία ομάδα από κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους, που διαχειρίζεται περιστατικά εξαφάνισης με την έγκριση της αστυνομίας και των εισαγγελικών αρχών.

Εμείς ενεργοποιούμε τον μηχανισμό στην Ελλάδα, ενώ σε άλλες χώρες αυτό συμβαίνει από τις αρχές αποκλειστικά.

Μάλιστα συνεργαζόμαστε με τις τελευταίες, αφού στο Χαμόγελο του Παιδιού απευθύνονται τόσο οι γονείς όσο και οι ίδιες οι αρχές.

Το Χαμόγελο έφερε στην Ελλάδα από το εξωτερικό και συγκεκριμένα από την Αμερική, που έχει μεγάλη εμπειρία στις εξαφανίσεις παιδιών και ενηλίκων, την τεχνογνωσία.

Βάσει συμφώνου προτείναμε στην αστυνομία και τις εισαγγελικές αρχές τη συνεργασία και έτσι προχωρήσαμε. Ως εκεί όμως που δεν εμπλεκόμαστε στο έργο των αρχών, γιατί κάποιες φορές μπορεί πίσω από μία εξαφάνιση να υπάρχει εγκληματική ενέργεια.

Το Χαμόγελο του Παιδιού είναι ο μοναδικός οργανισμός στην Ελλάδα, που δραστηριοποιείται στην Ευρώπη, είναι ιδρυτικό μέλος και μέλος του Δ.Σ. της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Missing Children Europe. Ήταν μία πρωτοβουλία του κ. Γιαννόπουλου του ιδρυτή μας, να υπάρχει αυτός ο κοινός ευρωπαϊκός οργανισμός για όλες τις χώρες.

Έχουμε διακρατική συνεργασία με όλες τις χώρες. Για παράδειγμα, έχει τύχει να εντοπίσουμε εξαφανισμένο παιδί στην Ελβετία!

Διαθέτουμε πολύ μεγάλη εμπειρία, η οποία έχει έρθει από το εξωτερικό και πλέον το Χαμόγελο δίνει τη δική του τεχνογνωσία, εκπαιδεύοντας άλλες γραμμές οι οποίες θέλουν να λειτουργήσουν στα δικά μας πρότυπα.

Επικοινωνούν εξαφανισμένα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας μ’ εσάς;

Έχει τύχει να λάβουμε κλήση από παιδιά που έχουν φύγει από το σπίτι γιατί έχουν τσακωθεί με τους γονείς τους ή γιατί μπορεί να έχουν κάποια προβλήματα με την οικογένεια… Οπότε εκεί πρέπει να πλαισιώσουμε το παιδί, να δούμε τι κινδύνοι υπάρχουν και να το πείσουμε να επιστρέψει στο σπίτι.

Διαφορετικά, αν η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή και υπάρχουν υποψίες για κακοποίηση, γίνεται διερεύνηση σε συνεργασία με αστυνομικές αρχές.

Τι πρέπει να γνωρίζουν προληπτικά οι σύγχρονοι γονείς;

Οι γονείς πρέπει να χτίζουν σχέση εμπιστοσύνης με παιδιά, να τους μιλούν στη γλώσσα τους και να αντιλαμβάνονται από μικρή ηλικία τις ανάγκες τους. Να τα ενημερώνουν όταν βρίσκονται σ’ έναν εξωτερικό χώρο για το σημείο όπου θα βρεθούν ξανά μαζί σε περίπτωση που χαθούν. 

Ειδικά για τα παιδιά που διανύουν τη δύσκολη περίοδο της εφηβείας, η πρόληψη είναι το άλφα και το ωμέγα.

Μέσω της γραμμής 1056 κάνουμε και συμβουλευτική στους γονείς που προσπαθούν να διαχειριστούν μία κατάσταση με το παιδί τους.

Η εξαφάνιση παιδιών γίνεται συνήθως σ’ εξωτερικό χώρο, σε ανύποπτο χρόνο, μέσα από το σπίτι;

Οι εξαφανίσεις γίνονται εκτός σπιτιού, εκτός αν πρόκειται για φυγή παιδιού. Επίσης υπάρχουν και περιπτώσεις που, όπως προανέφερα, αφορούν σε ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες.

Τονίζουμε ότι δεν εξαιρούμε κανένα παιδί και πάντα γίνεται τεράστια κινητοποίηση για να βρεθούν.

Ακόμη και οι ίδιοι οι χώροι φιλοξενίας ή ο φορέας ενός ασυνόδευτου ανηλίκου ή πρόσφυγα, οφείλει να ενημερώνει και να δηλώνει την εξαφάνιση.

Εξαφάνιση παιδιών: Το Χαμόγελο του Παιδιού κοντά στην οικογένεια

Η ομάδα μας βρίσκεται από την πρώτη στιγμή κοντά στην οικογένεια. Έχουμε συγκεκριμένο τμήμα με ψυχολόγους σε όλη την Ελλάδα για διαδραστικές παρεμβάσεις πρόληψης σε γονείς, εκπαιδευτικούς αλλά και στα ίδια τα παιδιά με διάφορα εκπαιδευτικά εργαλεία, εγκεκριμένα από το Υπουργείο.

Μερικά από τα ζητήματα που θίγουμε στα παιδιά αποτελούν ο Σχολικός Εκφοβισμός, η Σεξουαλική Κακοποίηση κ.ά.

Το ίδιο ισχύει και για τους γονείς, αλλά σ’ εκείνους δίνουμε βάση στο να χτίσουν μία σχέση εμπιστοσύνης με τα παιδιά τους.

Όσο για τις περιπτώσεις που προσεγγίζουμε τους γονείς ενός εξαφανισμένου παιδιού, τότε είμαστε εκεί για να τους στηρίξουμε όσο βιώνουν αυτά τα αρνητικά συναισθήματα και να φέρουμε πίσω το παιδί τους.

Χαμόγελο του Παιδιού- Σημείωσε τις γραμμές επικοινωνίας

Ο ρόλος των γραμμών μας είναι πολύτιμος. Από αυτές λαμβάνουμε feedback του έργου μας, ενημερωνόμαστε για εξαφανίσεις, ανταποκρινόμαστε και χάρη στη σύμπραξη όλων των γραμμών, προασπίζουμε τα δικαιώματα των παιδιών.

116000

«Το Χαμόγελο του Παιδιού» λειτουργεί την Ευρωπαϊκή Γραμμή για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000, η οποία παρέχει δωρεάν υποστήριξη σε παιδιά που έχουν εξαφανιστεί, την οικογένειά τους, ενώ παράλληλα δέχεται ανώνυμα και επώνυμα πληροφορίες για περιστατικά εξαφάνισης (φυγή εφήβου, απαγωγή, γονική αρπαγή, ανησυχητική εξαφάνιση) τις οποίες και προωθεί στις αρμόδιες Αρχές.

Η Γραμμή 116000 είναι στελεχωμένη αποκλειστικά από εξειδικευμένους Κοινωνικούς Λειτουργούς και Ψυχολόγους και διαθέσιμη πανελλαδικά, 24ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο.

Οι κλήσεις προς την Γραμμή 116000 είναι δωρεάν από σταθερό και κινητό τηλέφωνο, από καρτοτηλέφωνο ΔΕΝ απαιτείται τηλεκάρτα, ενώ η κλήση από καρτοκινητά δεν απαιτεί διαθέσιμες μονάδες.

Επιπρόσθετα η Γραμμή 116000 είναι διασυνδεδεμένη με τον 112, τον Ευρωπαϊκό Αριθμό Έκτακτης Ανάγκης και υπάγεται στο Διεθνές Δίκτυο Τηλεφωνικών Γραμμών (Child Helpline International).

Η Γραμμή 116000 όλο το 24ωρο έχει στη διάθεσή της, σε επιχειρησιακό επίπεδο:

• την Ομάδα Έρευνας & Διάσωσης «Θανάσης Μακρής» με τη συμμετοχή και πιστοποιημένων Κυνοφιλικών Ομάδων

• πλήθος εξειδικευμένων Υλικοτεχνικών μέσων (jeeps, ATV, μηχανή, ασθενοφόρα)
• τον «Οδυσσέα» Κινητό Επιχειρησιακό Κέντρο

Δίνοντας έμφαση στην επικοινωνία με τα παιδιά και τους εφήβους, πέρα από την επικοινωνία μέσω τηλεφώνου, δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά, να «μιλήσουν» μαζί μας μέσω: Email, Chat και Social Media.

Σε υλικοτεχνικό επίπεδο η Γραμμή 116000 είναι εξοπλισμένη με τελευταίας τεχνολογίας μηχανήματα και λογισμικό και λειτουργεί σε 4 διασυνδεδεμένα τηλεφωνικά κέντρα σαν 1! Αυτό εξασφαλίζει μέγιστο χρόνο αναμονής κάθε κλήσης τα 12sec!

1056

Η αναγνωρισμένη ως Εθνική, Γραμμή SOS 1056 λειτουργεί από «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και είναι στη διάθεση κάθε παιδιού και ενήλικα για την παροχή υποστήριξης σε θέματα που τους απασχολούν.

Η Γραμμή 1056 διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση φαινομένων Βίας που αντιμετωπίζουν τα παιδιά (Σωματική, Σεξουαλική & Ψυχολογική Κακοποίηση, Παραμέληση, Bullying, Παράνομη διακίνηση & εμπορία).

Η Γραμμή 1056 είναι στελεχωμένη αποκλειστικά από εξειδικευμένους Κοινωνικούς Λειτουργούς και Ψυχολόγους και διαθέσιμη πανελλαδικά, 24ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο.

Οι κλήσεις προς την Γραμμή 1056 είναι δωρεάν από σταθερό και κινητό τηλέφωνο, για κλήση από καρτοτηλέφωνο ΔΕΝ απαιτείται τηλεκάρτα, ενώ η κλήση από καρτοκινητά δεν απαιτεί διαθέσιμες μονάδες.

116111

«Το Χαμόγελο του Παιδιού» λειτουργεί την Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111, η οποία παρέχει δωρεάν συμβουλευτική υποστήριξη σε παιδιά και ενήλικες.

Ομάδα εξειδικευμένων Ψυχολόγων είναι στη διάθεση κάθε παιδιού και ενήλικα για την παροχή υποστήριξης σε θέματα που τους απασχολούν.

Η Γραμμή 116111 διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη φαινομένων Βίας που μπορεί να αντιμετωπίσουν τα παιδιά (Σωματική, Σεξουαλική & Ψυχολογική Κακοποίηση, Παραμέληση, Bullying, Παράνομη διακίνηση & εμπορία) καθώς και σε περιστατικά Εξαφάνισης.

Η Γραμμή 116111 είναι στελεχωμένη αποκλειστικά από εξειδικευμένους Ψυχολόγους και διαθέσιμη πανελλαδικά, 24ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο.

Οι κλήσεις προς την Γραμμή 116111 είναι δωρεάν από σταθερό και κινητό τηλέφωνο, από καρτοτηλέφωνο ΔΕΝ απαιτείται τηλεκάρτα, ενώ η κλήση από καρτοκινητά δεν απαιτεί διαθέσιμες μονάδες.

Επιπρόσθετα η Γραμμή 116111 είναι διασυνδεδεμένη με τον 112, τον Ευρωπαϊκό Αριθμό Έκτακτης Ανάγκης και υπάγεται στο Διεθνές Δίκτυο Τηλεφωνικών Γραμμών (Child Helpline International).

Σε υλικοτεχνικό επίπεδο η Γραμμή 116111 είναι εξοπλισμένη με τελευταίας τεχνολογίας μηχανήματα και λογισμικό και λειτουργεί σε 4 διασυνδεδεμένα τηλεφωνικά κέντρα σαν 1! Αυτό εξασφαλίζει μέγιστο χρόνο αναμονής κάθε κλήσης τα 12sec!

Θα κλείσουμε αυτό το άρθρο με το πιο σημαντικό που οφείλουμε να γνωρίζουμε για την εξαφάνιση ενός δικού μας ανθρώπου, είτε πρόκειται για παιδί είτε για ενήλικα.

Μεγάλη προσοχή να γίνεται η δημοσιοποίηση από τις πρώτες ώρες εξαφάνισης και να φροντίζουμε να μην περνάει ούτε μία ώρα. Αυτό είναι κάτι για το οποίο δίνουμε μεγάλο αγώνα, καθώς οι πρώτες ώρες εξαφάνισης είναι και οι πιο κρίσιμες.

Bonus info για την εξαφάνιση παιδιών

• Στο Χαμόγελο του Παιδιού απευθύνονται οι γονείς, οι αρχές ή και το ίδιο το παιδί.
• Το πρώτο πράγμα που γίνεται, είναι να ειδοποιηθεί η αστυνομία και να δηλωθεί η εξαφάνιση, δήλωση που γίνεται άμεσα δεκτή.
• Ξεκινούν άμεσα οι κινητοποιήσεις για την εύρεση του παιδιού/ ατόμου.
• Το Χαμόγελο του Παιδιού στηρίζει την οικογένεια από την πρώτη στιγμή και είναι δίπλα τους όταν βιώνουν όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα.
• Υπάρχουν εξειδικευμένες πλατφόρμες, όπου μπορούμε να εισάγουμε τη φωτογραφία του παιδιού και είτε να γίνει αναζήτηση σε άλλες χώρες είτε να δούμε αν κυκλοφορεί φωτογραφία του παιδιού στο διαδίκτυο (dark web).
• Αν υπάρχουν πληροφορίες ότι το παιδί βρίσκεται σε άλλη χώρα, το Χαμόγελο του Παιδιού δημοσιοποιεί σε όλες τις συνεργαζόμενες αρχές και τους αντίστοιχους φορείς με διακρατική συνεργασία, τα στοιχεία.